Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης κατάσταση του δέρματος με υφέσεις και εξάρσεις. Στα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα ο φραγμός του δέρματος δυσλειτουργεί, πράγμα που προκαλεί δέρμα ξηρό, με φολίδες και κνησμό. Κάποια από τα παιδιά αυτά έχουν και σχετιζόμενες περιβαλλοντικές και τροφικές αλλεργίες. Από όλα τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα, 65% δείχνουν σημάδια κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής και 90% κατά τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής τους. Τα μισά από τα παιδιά με το νόσημα βελτιώνονται ανάμεσα στις ηλικίες 5 και 15 χρονών. Οι γονείς με ατοπική δερματίτιδα είναι πιο πιθανό να έχουν παιδιά με ατοπική δερματίτιδα.
Τουλάχιστον 15 με 20% των παιδιών εμφανίζουν ατοπική δερματίτιδα κάποια στιγμή κατά την παιδική ηλικία, συνηθέστερα από τον πρώτο χρόνο της ζωής. Η συχνότητα τα τελευταία χρόνια είναι ολοένα αυξανόμενη στον πληθυσμό.Εκζεμα είναι ένας γενικός όρος για ξηρό και φλεγμονώδες δέρμα, που μερικές φορές προκαλείται από κάτι άλλο πέραν της ατοπικής δερματίτιδας.
 
Οι κύριοι εκλυτικοί παράγοντες της ατοπικής δερματίτιδα είναι ερεθιστικές ουσίες, στρες, αλλεργίες, λοίμωξη και θερμότητα/ εφίδρωση. Αυτοί οι παράγοντες δεν είναι η αιτία του προβλήματος, αλλά μπορεί να το χειροτερεύουν.Ποιο συγκεκριμένα, πιθανοί εκλυτικοί παράγοντες που χειροτερεύουν το έκζεμα είναι:
• Το στρες
• Οι αλλεργίες
• Εφίδρωση
• Συγκεκριμένα σαπούνια, αφρόλουτρα και απορρυπαντικά
• Πολύ συχνό μπάνιο ή μακράς διάρκειας ζεστό μπάνιο
• Απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας
• Ξηρασία
• Μάλλινα και συνθετικά ρούχα
• Σκόνη ή άμμος
• Ο καπνός του τσιγάρου
• Συγκεκριμένα τρόφιμα, όπως αυγά, γάλα, ψάρι, σόγια, γλουτένη
• Επιμόλυνση του δέρματος με μικρόβιο
 
Μόνο το 25% των παιδιών με ατοπική δερματίτιδα έχουν και τροφική αλλεργία. Αυτό σημαίνει ότι στα περισσότερα βρέφη οι υφέσεις και εξάρσεις του εκζέματος δεν επηρεάζονται από τρόφιμα που καταναλώνουν, ούτε και από τρόφιμα που καταναλώνει οι μητέρες εάν τα θηλάζουν.Παιδιά με οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, άσθματος και ατοπικής δερματίτιδας είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν το πρόβλημα.
Πολλά παιδιά με έκζεμα έχουν μια γενικότερη ατοπία, δηλαδή ένα υπεραντιδραστικό ανοσοποιητικό σύστημα το οποία αντιδρά υπερβολικά προσπαθώντας να προστατεύσει τον οργανισμό από αλλεργιογόνες ουσίες. Σε κάποια παιδιά παρατηρείται η λεγόμενη «αλλεργική παρέλαση»: το έκζεμα της βρεφικής ηλικίας καλυτερεύει για να δώσει τη θέση του με την πάροδο των ετών στο άσθμα και αργότερα στην αλλεργική ρινίτιδα.
 
Τα συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας ειναι:

• Ξηρό δέρμα με αποφολίδωση, απολέπιση
• Κοκκινίλα και πρήξιμο του δέρματος
• Ροή υγρού και εφελκίδες
• Παχύ και σκληρό δέρμα
• Ευαίσθητο δέρμα με κνησμό

Το δέρμα παρουσιάζεται ξηρό. Η ατοπική δερματίτιδα συχνά προκαλεί κνησμό (ξύσιμο του δέρματος), ο οποίος οδηγεί σε κόκκινο, πρησμένο δέρμα με φολίδες. Εάν συμβεί χρόνιος κνησμός, το δέρμα γίνεται πιο παχύ και σκληρό.Παρουσιάζεται σε διαφορετικά μέρη του σώματος ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Σε βρέφη, συχνά προσβάλλει το πρόσωπο, ιδιαίτερα τα μάγουλα, ενώ μπορεί να επεκτείνεται και προς τον κορμό και τα άκρα, ιδιαίτερα στις εκτατικές (έξω) επιφάνειες των κνημών.
 Σε μεγαλύτερα παιδιά και σε ενήλικες, το έκζεμα τείνει να εμφανίζεται στις εσωτερικές πτυχές των χεριών (αγκώνες, καρποί), στις πτυχές των ποδιών (πίσω από τα γόνατα, ποδοκνημική), στο λαιμό και στη ράχη των χεριών.
Έντονος καιρός μπορεί να προκαλέσει έξαρση της ατοπικής δερματίτιδας. Για παράδειγμα, απότομη έκθεση σε κρύο ξηρό αέρα μπορεί να χειροτερεύσει το δέρμα. Το ίδιο είναι πιθανό να συμβεί με τον πολύ ζεστό και υγρό καιρό του καλοκαιριού.
Παρατεταμένο ξύσιμο του δέρματος μπορεί να οδηγήσει σε λειχηνοποίηση, το οποίο σημαίνει ότι το δέρμα γίνεται παχύ και τραχύ. Έντονος κνησμός μπορεί να κάνει αμυχές, και να οδηγήσει σε λοιμώξεις ή/ και μόνιμες ουλές. Αν και η ατοπική δερματίτιδα δεν είναι κατάσταση απειλητική για τη ζωή, πολλοί ασθενείς έχουν μια ανεπάρκεια στον υποκείμενο μηχανισμό προστασίας του δέρματος που απαιτεί να παίρνουν ειδικά μέτρα φροντίδας του δέρματός τους εφ’ όρου ζωής.

Η Ομοιοπαθητική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά το Έκζεμα και την Ατοπική Δερματίτιδα,τόσο στα Παιδιά όσο και στους Ενήλικες.