O Δρ Τασος Βαρθολομαίος είναι μετεκπαιδευμενος στην Ορθοπαιδική Παθολογία στο ΕΙΔΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ (NUFFIELD ORTHOPAEDIC CENTRE) στην ΟΞΦΟΡΔΗ Μ.ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ

Η Ομοιοπαθητική Φαρμακολογια, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδος, της Οσφυαλγίας, της Ισχιαλγίας,των προβλημάτων που σχετίζονται με την κήλη  μεσοσπονδυλίου δίσκου και ολες τις περπτώσεις ΧΡΟΝΙΟΥ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣ.
 

Μια από τις συχνές θεραπευτικές εφαρμογές της Oμοιοπαθητικής είναι οι παθησεις του ισχίου και του γόνατου χωρίς τις παρενέργειες των συμβατικών φαρμάκων.Η Ομοιοπαθητική Φαρμακολογία περιλαμβάνει πολλά εξειδικευμένης δράσης ομοιοπαθητικά φάρμακα για τη θεραπεία των παθήσεων του ισχίου και του γόνατου. Η κλινικά και ολιστικά εφαρμοσμένη Ομοιοπαθητική, που απευθύνεται τόσο στον ασθενή όσο και σε αυτή την ίδια την πάθηση, είναι από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους που βοηθούν  να  θεραπευθούν οι παθήσεις του ισχίου και του γόνατου και να εμποδισθεί  η εξέλιξη των προβλήμάτων που σχετίζονται με αυτά. Η ομοιοπαθητική θεραπευτική εμπειρία έχει δείξει ότι ένας μεγάλος αριθμός ασθενών θεραπεύεται οριστικά με τα ομοιοπαθητικά φάρμακα.Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα που συνταγογραφούνται  απευθυνονται σε όλους τους παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για  τις παθήσεις του ισχίου και του γόνατου σε κάθε ένα συγκεκριμμένο άτομο.Η επιλογή των κατάλληλων ομοιοπαθητικών φαρμάκων, τα οποία συνταγογραφούνται, γίνεται μετα από κατάλληλη λήψη και αναλυση του ομοιοπαθητικού ιστορικού και μελέτη των εργαστηριακών εξετάσεων.Ο Δρ Τάσος Βαρθολομαίος έχει μακρόχρονη κλινική εμπειρία  στην Ομοιοπαθητική θεραπεία των παθήσεων ισχίου και γόνατος, συνδυάζοντας αρμονικά την κλασσική ολιστική θεραπευτική με τη σύγχρονη ιατρική γνώση.

Παθήσεις ισχίου
Οστεοαρθριτιδα Ισχιου Η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου είναι μια από τις πλέον συχνές  εκφυλιστικές αρθρίτιδες των αρθρώσεων του σώματος. Στην πρωτοπαθή οστεοαρθρίτιδα επέρχεται  καταστροφή του αρθρικού  χόνδρου της άρθρωσης   με αποτέλεσμα την   εμφάνιση της οστεοαρθρίτιδας. Στη δευτεροπαθή οστεοαρθρίτιδα η καταστροφή της  άρθρωσης επέρχεται  ένεκα άλλων καταστάσεων, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα , παλαιό κάταγμα, οστεονέκρωση μηριαίας κεφαλής κλπ.Τα συμπτώματα της Οστεοαρθρίτιδας είναι ο πόνος στη περιοχή του ισχίου, που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου  και  είναι  πιο οξύς  με την φόρτιση δηλ το περπάτημα.

Οστεονεκρωση μηριαιας κεφαλης

Η οστεονέκρωση της μηριαίας κεφαλής είναι μια σχετικά συχνή αιτία πόνου στο ισχίο. Ο πόνος είναι συνεχές και επειδεινώνεται με την φόρτιση και τις κινήσεις του ισχίου.
Η οστεονέκρωση της μηριαίας κεφαλής είναι η πιο συχνή οστική νέκρωση. Αυτή οφείλεται στη διακόπη της αιμάτωσης σε κάποιο μέρος της μηριαίας κεφαλής. Αυτή  μπορεί να είναι μετατραυματική, μετά από υποκεφαλικό κάταγμα ισχίου ή εξάρθρημα ισχίου, αλλά μπορεί να είναι  και ανάγγεια οστική νέκρωση ( avascular necrosis)  Στη  ανάγγεια νέκρωση αιτιολογούνται η λήψη υψηλών δόσεων στεροειδών, αιματολογικές διαταραχές , κλπ.

Παθήσεις γόνατου
Οστεοαρθριτιδα 
Ο κύριος αντιπρόσωπος των εκφυλιστικών παθήσεων στο γόνατο είναι η οστεοαρθρίτιδα. Άλλες σπανιότερες εκφυλιστικές παθήσεις στο γόνατο είναι η ρευματοειδής, η ουρική, ψευδοουρική, η μετατραυματική αρθρίτιδα κλπ. Η οστεοαρθρίτιδα είναι αρκετά συχνή και προέρχεται από τη καταστροφή των αρθρικών επιφανειών στον μηρό και στη κνήμη. Η οστεοαρθρίτιδα λοιπόν είναι πάθηση φθοράς. Αυτή επέρχεται όταν ο οργανισμός μας δεν είναι σε θέση πλέον να αντικαταστήσει τον καταπονημένο χόνδρο, όπως συμβαίνει σε νεαρή ηλικία, οπότε ο ρυθμός καταστροφής είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό ανάπλασης
Κύριο χαρακτηριστικό είναι ο πόνος κυρίως στη βάδιση, σιγά σιγά επέρχεται και στράβωμα των άκρων (ζάβωμα)    και η αργότερα η ελάττωση του εύρους των κινήσεων.

Ρηξη Μηνισκου
Η Ρήξη του μηνίσκου είναι η πλέον συνηθισμένη αιτία πόνου στο γόνατο σε ασθενείς νεότερης και μέσης ηλικίας. Πολύ συχνά εμφανίζονται σε αθλητικές κακώσεις, αλλά και στη καθημερινότητα.
Η Ρήξη  του μηνίσκου σε νεότερους ασθενείς απαιτεί βίαιο στροφικό τραυματισμό, ενώ σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας ένεκα της ελάττωσης της ελαστικότητας των μηνίσκων, επέρχεται με τραυματισμό με λιγότερη βία, ή ακόμη με επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς που δεν γίνονται αντιληπτοί.
Τα συμπτώματα είναι πόνος κυρίως στη κίνηση και ιδιαίτερα στις στροφές ( έξοδος από το αυτοκίνητο), διόγκωση του γόνατος  με δημιουργία υγρού στο γόνατο και πολλές φορές το “κλείδωμα” ή το ” μάγκωμα” του γόνατος.
Χονδρινες Βλαβες
Οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου είναι μία αιτία πόνου στο γόνατο.Οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου είναι πολύ συχνές. Σε νέα άτομα αυτές είναι συνήθως τραυματικής αιτιολογίας και μπορεί να συναντώνται είτε σα μονήρης, είτε σαν διάχυτές και ακόμα σε συνδυασμό με συνδεσμικές κακώσεις του γόνατος (αστάθεια). Σε ηλικιωμένους ασθενείς, αυτές βρίσκονται στο πλαίσιο της εκφυλιστικής αρθρίτιδας σα πρώιμο στάδιο της Οστεοαρθρίτιδας. Αυτές οι βλάβες χωρίζονται σε 4 στάδια ανάλογα του βάθους τους.
Τα συμπτώματα που προκαλούν οι χόνδρινες βλάβες είναι ο πόνος στο γόνατο, κυρίως σε συνδυασμό με κίνηση, ύδραρθρο δηλαδή συλλογή υγρού ενδοαρθρικά, σπάνια δε αίσθημα κλειδώματος ή μαγκώματος του γόνατος.

Η Ομοιοπαθητική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στις ενοχλήσεις,τα λειτουργικά προβλήματα και τις παθήσεις τόσο του ισχίου όσο και του γόνατος.

Η οσφυαλγία αποτελεί σύμπτωμα και μπορεί να προέρχεται από διάφορες νοσολογικές οντότητες.Δεν υποδηλώνει νόσημα αυτό καθαυτό και πρέπει οπωσδήποτε να ταυτοποιηθεί η αιτία που τη προκαλεί (κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, μυϊκός σπασμός των παρασπονδυλικών μυών κ.α.).

Ισχιαλγία ονομάζεται η επέκταση του πόνου χαμηλα στο κατω άκρο,ενιοτε μεχρι τα δακτυλα των ποδιών.
Στους ενήλικες το συχνότερο νόσημα που προκαλεί τον πόνο στην οσφύ και ενίοτε στον αυχένα, αποτελεί η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκους προδιαθεσικοί παράγοντες αναφέρονται η μείωση της σωματικής δραστηριότητας ή οποία έχει ως αποτέλεσμα την ελλιπή εκγύμναση των μυών που περιβάλλουν και ταυτόχρονα προστατεύουν τη σπονδυλική στήλη, το υπερβολικό σωματικό βάρος, τα βαριά χειρονακτικά επαγγέλματα καθώς και τα επαγγέλματα γραφείου που απαιτούν πολλές ώρες καθήλωση στη καρέκλα. Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου δημιουργείται συνήθως από άρσεις βάρους με λανθασμένο τρόπο καθώς και από μικροτραυματισμούς που δημιουργούνται από κακή στάση σε χρόνια βάση.



ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι χρόνια, συμμετρική, πολυαρθρική, αλλά και συστηματική φλεγμονώδης νόσος, που προσβάλει κυρίως τον αρθρικό υμένα των μικρών αρθρώσεων. Μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση των αρθρώσεων και χρόνια αναπηρία και είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εξωαρθρικές εκδηλώσεις (ρευματοειδή οζίδια, αγγειίτιδα) ως αποτέλεσμα της προσβολής διαφόρων ιστών και οργάνων.
Η πρώτη εμφάνιση της ρευματοειδής αρθρίτιδας είναι ύπουλη και συνήθως συνδέεται με πόνους στα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών. Οι αρθρώσεις του δεξιού και του αριστερού ημιμορίου του σώματος προσβάλλονται συμμετρικά. Οι πάσχοντες μπορεί να έχουν δυσκολία να δέσουν τα κορδόνια των παπουτσιών τους το πρωί, λόγω τις δυσκαμψίας που παρουσιάζουν τα δάκτυλα των χεριών Καθώς εξελίσσεται η πάθηση συνήθως με σπασμωδικό τρόπο, οι αρθρώσεις διογκώνονται τα δάκτυλα των χεριών αδυνατίζουν και δεν μπορούν να κλείσουν σε γροθιά ενώ το δέρμα στις περιοχές που έχουν προσβληθεί ενίοτε γίνεται κόκκινο και θερμό.
Αν η κατάσταση αυτή δεν αντιμετωπιστεί οι αρθρώσεις μπορεί να παραμορφωθούν, ενώ η απώλεια της ευθυγράμμισης των δακτύλων και η δυσκαμψία που παρουσιάζουν μπορούν να προκαλέσουν σημαντική δυσλειτουργία: τα δάκτυλα των χεριών παραμορφώνονται, οι παλάμες στρέφονται προς τα έξω και τα δάκτυλα των ποδιών μοιάζουν με νύχια αρπακτικών. Όταν εμφανιστεί το τελευταίο από τα παραπάνω συμπτώματα, το πόδι που έχει προσβληθεί δεν μπορεί να εθιστεί, με αποτέλεσμα το περπάτημα να γίνεται με μεγάλη δυσκολία. Στο δέρμα των περιοχών επάνω από τις προσβεβλημένες αρθώσεις εμφανίζονται μαλακά ογκίδια που προεξέχουν και ονομάζονται ρευματικά οζίδια. Συχνά, προσβάλλονται και οι μύες, οι τένοντες και οι σύνδεσμοι γύρω από τις αρθρώσεις. Στα τελικά στάδια της πάθησης οι αρθρικοί χόνδροι και, στη συνέχεια, το υποκείμενο oστό καταστρέφονται. Αυτή η φλεγμονώδης διαδικασία προκαλεί εντονότατο πόνο.
Συχνές εκδηλώσεις πλην των αρθρικών, είναι και οι μη αρθρικές ή εξωαρθρικές, οι οποίες μερικές φορές είναι δυνατόν να προηγηθούν της αρθρίτιδας όπως π.χ.:
 
Τα ρευματοειδή οζίδια
Η προσβολή των οφθαλμών
Το σύνδρομο Sjogren
Το σύνδρομο Felty
Οι νευρολογικές εκδηλώσεις (πχ σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα)
Οι πνευμονικές εκδηλώσεις
Οι καρδιακές εκδηλώσεις
Η ρευματοειδής αγγειίτιδα
Οι νεφρικές εκδηλώσεις
Οι γαστρεντερικές εκδηλώσεις
Η Ομοιοπαθητική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά σε πολλές περιπτώσεις Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας.
 
Οστεοπόρωση

Μια από τις συχνές  εφαρμογές της Oμοιοπαθητικής είναι η ρύθμιση της Οστικής Πυκνότητας  για τη αντιμετώπιση της Οστεοπόρωσης


Ειναι νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και μεταβολές στη αρχιτεκτονική του οστού με αποτέλεσμα την αύξηση της ευθραυστότητας και επομένως του κινδύνου για κάταγμα.Η οστεοπόρωση εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών, είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες από ότι στους άνδρες και η συχνότητά της αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας.

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα είναι πιο συχνά από τα εγκεφαλικά επεισόδια, τα καρδιακά επεισόδια και τον καρκίνο του μαστού
Τα οστεοπορωτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης του ισχίου και άλλων σκελετικών θέσεων επηρεάζουν περισσότερο από το 1/3 των ενήλικων γυναικών
Τα οστεοπορωτικά κατάγματα προκαλούν σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα, επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και επιβαρύνουν οικονομικά τα συστήματα υγείας λόγω των δαπανών που συνεπάγονται
Περισσότερες από τις μισές γυναίκες πάνω από τα 50 έτη θα υποστούν οστεοπορωτικό κάταγμα
 
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής, συμβαίνουν ταυτόχρονα δύο κυτταρικές λειτουργίες στα πλαίσια της λεγόμενης οστικής ανακατασκευής, η οστική παραγωγή και η οστική απορρόφηση.  Η οστική απορρόφηση γίνεται από τα κύτταρα που λέγονται οστεοκλάστες και η οστική παραγωγή γίνεται από τα κύτταρα που λέγονται οστεοβλάστες.Μέχρι την ηλικία των 25 ετών η οστική παραγωγή είναι μεγαλύτερη από την οστική απορρόφηση και έτσι η οστική μάζα αυξάνει συνεχώς, και μάλιστα πιο πολύ στους άνδρες από ότι στις γυναίκες, για να φθάσει στην ηλικία αυτή  στο μέγιστο επίπεδό της, που είναι γνωστό ως κορυφαία οστική μάζα. Τα επόμενα 20 περίπου χρόνια η οστική παραγωγή είναι ίση με την οστική απορρόφηση τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες και επομένως η οστική μάζα παραμένει σταθερή. Μετά την ηλικία  των 45 ετών η οστική απορρόφηση  γίνεται μεγαλύτερη από την οστική παραγωγή και  μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες ,λόγω της μειωμένης παραγωγής των οιστρογόνων και τελικά της εγκατάστασης της εμμηνόπαυσης περί την ηλικία περίπου των 50 ετών. Έτσι το αποτέλεσμα είναι μια αναμενόμενη οστική απώλεια. Έτσι, όταν σε ορισμένα άτομα κάτω από την επίδραση παραγόντων κινδύνου δεν αποκτηθεί το μέγιστο ποσό της κορυφαίας οστικής μάζας μέχρι την ηλικία των 25 ετών ή ο ετήσιος ρυθμός της οστικής απώλειας μετά από την ηλικία των 50 ετών είναι μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο, τότε το αποτέλεσμα είναι η συνεχής απώλεια οστικής μάζας και τελικά η πρόκληση οστεοπόρωσης. 
Η οστεοπόρωση ταξινομείται σε πρωτοπαθή και σε δευτεροπαθή.
Στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση ανήκουν: α) Η μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση που εμφανίζεται στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ,λόγω του χαμηλού επιπέδου οιστρογόνων και β) Η γεροντική οστεοπόρωση, που εμφανίζεται σε γυναίκες και άντρες μετά την ηλικία των 70 περίπου ετών
Η Δευτεροπαθής Οστεοπόρωση προκαλείται σε έδαφος άλλων παθήσεων και εξ αιτίας μακροχρόνιας λήψης φαρμάκων  όπως είναι η κορτιζόνη, η θυρεοειδική ορμόνη σε δόση μεγαλύτερη από ότι χρειάζεται για την αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού, τα αντιεπιληπτικά φάρμακα, η ηπαρίνη κ.ά.

Πρόωρη εμμηνόπαυση και καθυστερημένη εμμηναρχή προδιαθετουν για οστεοπόρωση. Τα οιστρογόνα παίζουν σημαντικό ρόλο στην οστική μάζα, αυξάνοντας την παραγωγή και αναστέλλοντας την απορρόφηση. Όταν μία γυναίκα παρουσιάσει εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 45 ετών, ή καθυστερημένη εμμηναρχή αυτό σημαίνει ότι έχει πρόωρα μειωμένη, ή καθυστερημένη αντίστοιχα παραγωγή οιστρογόνων και γι’ αυτό είναι σε κίνδυνο για ανάπτυξη οστεοπόρωσης.
Ηλικία πάνω από 50 έτη
Φύλο
Καθιστική ζωή. Η σωματική άσκηση προσφέρει μηχανικά ερεθίσματα στους οστεοβλάστες για παραγωγή οστικής μάζας και γι’ αυτό η έλλειψη της  αποτελεί παράγοντα κινδύνου για οστεοπόρωση.
Κάπνισμα συμβάλλει στην πρόκληση πρώιμης εμμηνόπαυσης και δρα τοξικά στις οστεοβλάστες, μειώνοντας έτσι την οστική μάζα.
Κληρονομικότητα (οικογενειακό ιστορικό ή ιστορικό κατάγματος)
Αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες αναστέλλει την οστική παραγωγή
Μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου και Ανεπάρκεια βιταμίνης D στοιχεία απαραίτητα για τη διατήρηση της οστικής μάζας
Χρόνια λήψη φαρμάκων (κορτιζόνη, θυροξίνη) Ειδικά η πρεδνιζολόνη αν ληφθεί σε δόση ίση ή μεγαλύτερη από 7,5 mg ημερησίως και για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από 3 μήνες μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση.
Ιστορικό προηγούμενου κατάγματος ευθραυστότητας
Χαμηλό σωματικό βάρος
Υψηλή κατανάλωση καφεΐνης και τσαγιού, επειδή προκαλούν ασβεστιουρία.
Φυλή (σπάνια στους Αφρικανούς και στους Αμερικανούς μαύρης φυλής)
Νευρογενής ανορεξία
Δυσαπορρόφηση-φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Αμηνόρροια
Παρατεταμένη ακινητοποίηση
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Η Οστεοπόρωση εξελίσσεται προοδευτικά για μακρό χρονικό διάστημα χωρίς κλινικές εκδηλώσεις γι αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως « ο ύπουλος κλέφτης».Αυτό σημαίνει ότι περνάνε αρκετά χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων η οστεοπόρωση συνεχώς χειροτερεύει από πλευράς απώλειας οστικής μάζας και διαταραχής της μικροαρχιτεκτονικής δομής των οστών, μέχρι να εμφανιστεί το πρώτο της σύμπτωμα, που είναι το κάταγμα. Η οστεοπόρωση είναι νόσος όλων των οστών και γι’ αυτό κατάγματα μπορεί να συμβούν σε διάφορες θέσεις του σκελετού, αλλά συνήθως συμβαίνουν στους σπονδύλους 40%, στον αυχένα του μηριαίου οστού 20% και στο αντιβράχιο 20%.  Τα κατάγματα του αυχένα του μηριαίου οστού και του αντιβραχίου συμβαίνουν πάντοτε μετά από κάκωση, όπως π.χ. πτώση. Αντίθετα, τα σπονδυλικά κατάγματα  συμβαίνουν συχνά χωρίς να προηγηθεί τραυματισμός και προκαλούν  διάχυτους, ήπιας έντασης πόνους στην πλάτη , ή στην οσφυϊκή χώρα και σε προχωρημένα στάδια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης (κύφωση) και απώλεια ύψους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 20-30% των κρεβατιών στις ορθοπαιδικές κλινικές καταλαμβάνεται από ηλικιωμένα άτομα με κάταγμα διατροχαντήριο ή αυχένα μηριαίου, γεγονός το οποίο προσδιορίζει την έκταση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων από την οστεοπόρωση.


ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση στηρίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εξέταση και στη μέτρηση της οστικής πυκνότητας η οποία γίνεται με την "Οστεοπυκνομετρία με διπλή Φωτονιακή Απορροφησιομέτρηση" (DEXA).  Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης πριν από την ηλικία των 60 ετών ή στο άνω άκρο του μηριαίου οστού στην ηλικία των 60 ετών και πάνω. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα αυτής της εξέτασης πρέπει να συνεκτιμώνται και με άλλα δεδομένα γιατί μερικές φορές οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα και  ότι δεν υπάρχει ασφαλές «κατώφλι» κινδύνου κατάγματος
Η εξέταση επαναλαμβάνεται κατά την κρίση του ιατρού , ανάλογα με τα αποτελέσματα των προηγουμένων. 
Μέτρηση της οστικής πυκνότητας θα πρέπει να γίνεται:
Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 65 ετών που έχουν  επιπλέον της εμμηνόπαυσης έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση.
Σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 65 ετών και πάνω ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου.
Σε όλες τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που έχουν υποστεί κάποιο κάταγμα (για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να προσδιοριστεί η βαρύτητα της νόσου).
Σε γυναίκες και άνδρες που παίρνουν ή προβλέπεται να πάρουν κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα (ημερήσια δόση ίση ή μεγαλύτερη από 7,5 mg πρεδνιζολόνης για 3 μήνες ή περισσότερο).
Σε γυναίκες και άνδρες με ακτινολογική παραμόρφωση σπονδύλων.
Σε γυναίκες και άνδρες που έχουν υποστεί κάταγμα μετά από ελαφρό τραύμα.
Σε γυναίκες και άνδρες που βρίσκονται σε θεραπεία για οστεοπόρωση προκειμένου να γίνεται περιοδικά αξιολόγηση του αποτελέσματος της εφαρμοζόμενης θεραπευτικής αγωγής.

Η οστεοπόρωση βασικά προκαλείται από τη διαταραχή στην ισορροπία ανάμεσα στην οστεοπαραγωγή και την οστική αποδόμηση που συνεχίζεται δια βίου στον ανθρώπινο σκελετό. Φυσιολογικά η οστική μάζα (πυκνότητα) αυξάνεται προοδευτικά όσο ο σκελετός αναπτύσσεται και εξακολουθεί να αυξάνεται μέχρι την ηλικία των 35 περίπου ετών, οπότε φθάνει στο μέγιστο επίπεδο. Μετά την ηλικία των 35 περίπου ετών αρχίζει βαθμιαία απώλεια οστικής μάζας που αποτελεί φυσιολογικό φαινόμενο και συνεχίζεται με διακυμάνσεις σε όλη την υπόλοιπη ζωή.

   Διάχυτοι, επίμονοι, ήπιας έντασης πόνοι στην πλάτη (ραχιαλγία), ιδιαίτερα σε γυναίκες άνω των 45 ετών, ή στην οσφυική χώρα (οσφυαλγία) αποτελούν τις πρώτες κλινικές εκδηλώσεις. Συχνά εκλαμβάνονται ως δήθεν "ψύξη" και δεν γίνεται διάγνωση.

    Μερικές φορές μεσολαβούν οξέα επώδυνα επεισόδια που οφείλονται σε μικροδοκιδικά κατάγματα ιδίως στους θωρακικούς σπονδύλους. Ο πόνος σ' αυτές τις περιπτώσεις επεκτείνεται ζωστηροειδώς θωρακικά κατά μήκος των πλευρών, δεν βελτιώνεται με την κατάκλιση και υποχωρεί μετά 3-4 εβδομάδες. Έρευνες στις Η.Π.Α. έδειξαν ότι η οστεοπόρωση είναι υπεύθυνη για την οσφυαλγία στο 15% των ατόμων ηλικίας άνω των 50 ετών και στο 50% εκείνων που πέρασαν τα 75. Καθώς η πάθηση προχωρεί, οι κινήσεις της ΣΣ περιορίζονται σε μεγάλο βαθμό και είναι επώδυνες.
 
Αρκετά συχνά σε μεγάλης ηλικίας άτομα παρατηρείται προοδευτική παραμόρφωση της ΣΣ σε κάμψη (χαρακτηριστική κύφωση). Πολλές φορές αιφνίδιος πόνος στη θωρακική ή οσφυϊκή μοίρα της ΣΣ, κατά τη διάρκεια μιας φυσιολογικής κίνησης ή άρσης μικρού βάρους, αποτελεί την πρώτη κλινική εκδήλωση, που οδηγεί σε έλεγχο και διάγνωση της πάθησης με την αποκάλυψη ενός συμπιεστικού κατάγματος. Εκτός από τα κατάγματα της ΣΣ η οστεοπόρωση είναι αιτία, στο μεγαλύτερο ποσοστό (70%), των διατροχαντηρίων καταγμάτων και εκείνων του αυχένος του μηριαίου, καθώς και των καταγμάτων του περιφερικού άκρου της κερκίδας ή του κεντρικού άκρου του βραχιονίου. Δεν πρέπει όμως να λησμονείται ότι σημαντικό ρόλο στην πρόκληση αυτών των καταγμάτων παίζουν οι συχνές πτώσεις στα ηλικιωμένα άτομα, λόγω της διαταραχής της ισορροπίας και της μυϊκής ασυνέργειας.
 
Τα αίτια της οστεοπόρωσης είναι συχνά η ένδεια ή η έλλειψη οιστρογόνων στην γυναίκα, όπως αυτή εκφράζεται μετά την εμμηνόπαυση και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται και ως μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση. Η περίοδος αυτή  χαρακτηρίζεται από την ταχεία και μεγάλη απώλεια οστού χωρίς να προλαβαίνει η διαδικασία του επανασχηματισμού του να το αποκαθιστά. Στον αντίποδα της είναι η γεροντική οστεοπόρωση που αναφέρεται στην τρίτη ηλικία και αφορά κυρίως πάλι γυναίκες αλλά και άνδρες. Η μεγάλη διαφορά από την προηγούμενη συνθήκη είναι ότι  παρότι το κόκαλο καταστρέφεται με αργούς ρυθμούς εν τούτοις η διαδικασία αποκατάστασης λειτουργεί και αυτή ακόμη πιο αργά  με αποτέλεσμα  η οστική απώλεια να μην μπορεί να αποκατασταθεί.

Ο βασικός εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει τα εξής:
Γενική αίματος για πιθανή αναιμία
Ηπατικά ένζυμα
Ορμόνες του θυρεοειδούς
Εξέταση της βιταμίνης D (ολική 25-ύδροξυ-D3)
Ηλεκτροφόρηση των πρωτεϊνών του ορού
Ασβέστιο και κρεατινίνη σε ούρα 24ώρου
Παραθορμόνη
Τεστοστερόνη και γοναδοτροπίνες στους άνδρες με οστεοπόρωσ
Η μέτρηση οστικής πυκνότητας DXA ή DEXA είναι η εξέταση που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και παρακολούθηση της οστικής μάζας. Η πιο απλή εξέταση της μέτρησης οστικής πυκνότητας στον καρπό είναι για να αναγνωρίζονται είτε οι ασθενείς που πιθανώς να έχουν πρόβλημα και τότε χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση είτε εκείνοι που έχουν πολύ χαμηλό κίνδυνο για κάποιο κάταγμα, οπότε δε χρειάζονται άλλες εξετάσεις.
Η μέτρηση DXA μας δίνει το λεγόμενο T-score που είναι η σύγκριση της οστικής πυκνότητας κάθε ατόμου με την οστική πυκνότητα που θεωρείται ιδανική. Το σκορ αυτό σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας δείχνει τα εξής:
T-score πάνω από -1 δείχνει φυσιολογική οστική πυκνότητα
T-score από -1 έως -2,5 δείχνει οστεοπενία
T-score κάτω από -2.5 δείχνει οστεοπόρωση
T-score κάτω από -2.5 μαζί με οστεοπορωτικό κάταγμα δείχνει σοβαρή οστεοπόρωση
Η εξέταση DXA μας δίνει επίσης και το Z-score, που δείχνει την οστική πυκνότητα ενός ατόμου σε σχέση με άτομα του ίδιου φύλου, ηλικίας και εθνικότητας. Το Z-score χρησιμοποιείται συνήθως σε νεότερα άτομα (προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, άνδρες κάτω των 50 και παιδιά) και με βάση αν το αποτέλεσμα είναι κάτω ή πάνω από -2 μπορούμε να πούμε ότι το συγκεκριμένο άτομο έχει οστική πυκνότητα χαμηλότερη ή αναμενόμενη για την ηλικία αντίστοιχα. Η διάγνωση για την οστεοπόρωση δε μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στο Ζ-score, αλλά και σε άλλα κριτήρια.